Evropsko udruženje sudija uputilo je pismo Vesni Vučković, v. d. predsjednici Vrhovnog suda Crne Gore, nakon obraćanja USCG povodom situacije izazvanje primjenom spornih odredbi Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju.
Evropsko Udruženje sudija
Gospođa Vesna Vučković
Vršilac dužnosti predsjednika Vrhovnog suda Crne Gore
Odgovor: Pismo o zabrinutosti
Kao predsjednik Evropskog udruženja sudija (EAJ) pišem da bih izrazio zabrinutost zbog nedavno usvojenih izmjena i dopuna crnogorskog Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju kojima su značajno smanjene godine penzionisanja za sudije. Zakon takođe predviđa različite starosne granice za odlazak u penziju u zavisnosti od pola.
EAJ primjećuje da su nediskriminacija i rodna ravnopravnost osnovna vrijednost u Evropi. To je posebno važno u okviru pravosuđa. Svaka diskriminacija u pravosuđu može dovesti do narušavanja nezavisnosti sudije i pravosuđa u cjelini.
EAJ podsjeća crnogorske vlasti da je direktna ili indirektna diskriminacija po osnovu pola, predmet zabrana. Konkretno, ovo je zabranjeno Evropskom konvencijom o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda protokol 12, član 1. EAJ ističe da izmjene i dopune crnogorskog Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju diskriminišu žene sudije i ne odražavaju evropske vrijednosti.
Štaviše, smanjenje starosne granice za obavezni odlazak u penziju je u suprotnosti sa sigurnošću sudijske funkcije, što je centralni element evropskih standarda. Sud pravde Evropske unije utvrdio je u slučaju Komisija protiv Poljske (C-619/18) da smanjenje starosne granice za obavezno penzionisanje sudija krši obavezu iz člana 19(1) stav 2 Ugovora o Evropskoj uniji. EAJ naglašava da je sudijski mandat ključna garancija nezavisnosti sudstva i individualnih sudija, koja se ne može povrijediti.
EAJ stoga poziva crnogorske vlasti da ponište izmjene i dopune crnogorskog Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju.
EAJ takođe ističe da bi zakonodavne i izvršne grane vlasti trebalo da se uzdrže od pritiska na sudsku vlast na bilo koji način ili oblik. Sudska vlast treba da ostane nezavisna, što je kamen temeljac vladavine prava. Druge grane vlasti moraju priznati legitimnu ustavnu funkciju pravosuđa (Konsultativno vijeće evropskih sudija (CCJE), Mišljenje br. 18(2015) član 43). EAJ naglašava da je zadatak Sudskog Savjeta da brani nezavisnost sudstva i nezavisnih sudija (Mišljenje CCJE br. 24(2021) član 19)i ovaj zadatak se ne može potcijeniti.
Iskreno Vaš,
Djuro Sessa
Predsjednik Evropskog udruženja sudija
Originalno pismo možete preuzeti OVDJE.